ایمنی حریق در ساختمان
ایمنی آتشنشانی و مشاوره آتش نشانی در ساختمان فقط مجموعهای از تجهیزات یا چند دستورالعمل ساده نیست؛ بلکه ترکیبی از طراحی اصولی، اجرای صحیح، نگهداری مداوم و آموزش ساکنان است. در سالهای اخیر، با افزایش تراکم شهری و پیچیدهتر شدن سازهها، اهمیت رعایت دستورالعملهای ایمنی بیش از گذشته شده است. تجربه آتشسوزیهای بزرگ در کشور ثابت کرده کوچکترین سهلانگاری میتواند خسارتهای جانی و مالی سنگینی به همراه داشته باشد.
این مقاله دقیقاً برای کسانی نوشته شده که شاید آشنایی تخصصی با موضوع ندارند و میخواهند از صفر تا صد بدانند یک ساختمان ایمن چه ویژگیهایی دارد، چه تجهیزات و استانداردهایی لازم است نصب شود و نقش ساکنان و مدیران ساختمان در پیشگیری از آتشسوزی چیست.
ایمنی حریق در ساختمان یعنی چه؟
ایمنی حریق مجموعه اقداماتی است که از وقوع حریق جلوگیری میکند و در صورت بروز حادثه، باعث کاهش سرعت گسترش آتش، حفظ جان افراد و جلوگیری از تخریب ساختمان میشود.
این اقدامات در سه بخش اصلی خلاصه میشوند:
۱) پیشگیری (Prevention)
هدف جلوگیری از شروع آتش است.
نمونهها:
- بررسی دورهای سیستم برق
- کنترل انبارها و مصالح قابل اشتعال
- مدیریت سیلندرهای گاز
- رعایت فاصله تجهیزات حرارتی
۲) تشخیص و هشدار (Detection)
این مرحله نقش حیاتی دارد. سیستم اعلام حریق باید در لحظههای ابتدایی دود یا شعله را تشخیص داده و هشدار دهد تا فرصت تخلیه فراهم شود.
۳) اطفای اولیه و سیستمهای خاموشکننده (Suppression)
در این مرحله یا افراد با کپسول آتشنشانی آتش را خاموش میکنند یا سیستمهای ثابت مانند اسپرینکلر، اسفندیا، فوم یا اطفای گازی وارد عمل میشوند.
مهمترین عوامل ایجاد آتشسوزی در ساختمان
برای پیشگیری باید ابتدا عوامل خطر را بشناسیم. شایعترین دلایل عبارتاند از:
- اتصالات معیوب برق (پریزهای قدیمی، سیمکشی فرسوده)
- بار اضافی روی چندراهیها
- نشت گاز
- بیاحتیاطی در آشپزخانه
- استفاده از وسایل گرمایشی غیراستاندارد
- نگهداری مواد اشتعالزا در فضاهای بسته
- عدم سرویس دورهای تجهیزات
شناخت این عوامل کمک میکند ساختمان از پایه ایمنسازی شود.
استانداردهای اصلی ایمنی حریق ساختمان
برای اینکه یک ساختمان تأییدیه ایمنی آتشنشانی دریافت کند، باید مجموعهای از ضوابط را رعایت کند. مهمترین موارد شامل:
۱) جانمایی و تعداد کپسولهای آتشنشانی
- هر ۲۵–۱۵ متر باید حداقل یک کپسول قرار گیرد.
- کپسولها باید در معرض دید باشند و پلمپ سالم داشته باشند.
۲) راههای خروج اضطراری
- پلههای فرار مستقل
- درهای ضد دود و مقاوم حریق
- روشنایی اضطراری برای قطع برق
- نبود هیچگونه مانع یا قفل در مسیر خروج
۳) سیستم اعلام حریق
- آدرسپذیر یا متعارف بسته به کاربری
- دتکتورهای دود، حرارت، ترکیبی
- پنل مرکزی با قابلیت نمایش خطا
۴) سیستم اطفای حریق
- اسپرینکلر خودکار
- سیستم FM200، CO2 یا Novec بسته به کاربری
- جعبه و شیلنگ آتشنشانی (Fire Box)
۵) تابلوها و علائم ایمنی
علامت خروج اضطراری، کپسول، نزدیکی شلنگ، مسیرهای تخلیه و موارد دیگر باید در تمام طبقات نصب شوند.
نقش مدیر ساختمان و ساکنان
تجهیزات بهتنهایی کافی نیست؛ رفتار انسان مهمترین عامل جلوگیری از حادثه است.
مدیر ساختمان باید:
- سرویس دورهای تجهیزات اعلام و اطفای حریق را انجام دهد.
- از شرکتهای دارای صلاحیت سازمان آتشنشانی کمک بگیرد.
- لیست اقدامات اضطراری را در اختیار ساکنان قرار دهد.
- مانع قرار گرفتن وسایل زائد در راهپلهها شود.
ساکنان باید:
- از سیمکشی غیراستاندارد استفاده نکنند.
- کپسول شخصی منزل را سالانه شارژ کنند.
- در تخلیه اضطراری همکاری کامل داشته باشند.
- کودکان را از بازی با وسایل گرمایشی منع کنند.
مزایای پیادهسازی ایمنی حریق و آتشنشانی
- حفظ جان انسانها (مهمترین هدف)
- جلوگیری از خسارت سنگین سازهای
- کاهش هزینه بیمه
- دریافت پایانکار و تأییدیه آتشنشانی
- افزایش ارزش ملک
جمعبندی
ایمنی حریق و دریافت مشاوره آتش نشانی یک هزینه اضافی نیست؛ بلکه سرمایهگذاری مستقیم برای حفظ جان، آرامش و آینده است. ساختمان ایمن از طراحی اصولی شروع میشود و با نصب تجهیزات استاندارد، سرویس دورهای و آموزش ساکنان تکمیل میشود.
اگر به دنبال یک راهنمای کامل برای طراحی، اجرای سیستم اعلام و اطفاء حریق و یا اخذ تأییدیه آتشنشانی هستید، با ما تماس بگیرید.
دیدگاه خود را بنویسید